Το τρενάκι των ρημάτων 

Για όλους όσοι ασχολούνται με τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και επιθυμούν να προσδώσουν μια διαφορετική νότα στο μάθημά τους, ιδανική επιλογή αποτελεί  

«Το τρενάκι των ρημάτων». 

Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό λογισμικό που δημιουργήθηκε από τις Μ. Ξέστερνου, Λέκτορα του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Μ. Ηλιοπούλου υπ. δρ. Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. 

Στόχος του συγκεκριμένου λογισμικού είναι η πιο εύκολη εκμάθηση της κλίσης των αρχαίων ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η ιδέα για το σχεδιασμό και τη δημιουργία του πηγάζει από την ανάγκη για κωδικοποίηση της κλίσης των ρημάτων με τρόπους πιο ευέλικτους και καινοτόμους και βασίζεται σε σύγχρονες διδακτικές πρακτικές για αξιοποίηση εντός της σχολικής τάξης αλλά και στο χώρο του σπιτιού των μαθητών. 

Η δομή και η οργάνωση της διδακτέας ύλης γίνεται με βάση 3 λειτουργίες: Διδάσκομαι-Κατακτώ, Εξασκούμαι-Εφαρμόζω 1, Εξασκούμαι-Εφαρμόζω 2.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

Το «Τρενάκι των ρημάτων» αφορά σε ένα συγκεκριμένο τομέα, αυτόν της διδασκαλίας των ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Έχει τη μορφή ενός συνηθισμένου τρένου, στο οποίο τα βαγόνια και οι ατμομηχανές συνιστούν υλικά προς συναρμολόγηση και παρέχουν όλες εκείνες τις πληροφορίες που στο τέλος θα εποικοδομήσουν τη γνώση των μαθητών. Μέσα από έναν πολύ απλό μηχανισμό διαδοχικής παρουσίασης των σταδίων από τα οποία περνάει ένα ρήμα, ώσπου να φτάσει στην τελική του μορφή μεταδίδεται και κατακτάται σταδιακά η νέα πληροφορία-γνώση.

Σε πρώτη φάση, στην αρχική οθόνη του υπολογιστή εμφανίζεται ο σοφός παπαγάλος, «Σοφοκλής», ο οποίος έχει ρόλο βοηθού στην περιήγησή μας. Εκεί υπάρχουν 3 βασικές επιλογές-κουμπιά για την εισαγωγή των μαθητών στην αντίστοιχη τάξη, Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου. Όποια πόρτα κι αν επιλέξουν μεταφέρονται αμέσως στην οθόνη με τις εισόδους των σταθμών, όπου περιλαμβάνονται οι διδακτικές ενότητες, όπως είναι καθορισμένες από την ύλης της γραμματικής κάθε τάξης. 

Στη συνέχεια, ακολουθούν συγκεκριμένες επιλογές, που ενεργοποιούνται με την κίνηση του ποντικιού πάνω στην εικόνα και σταδιακά μπορούν οι μαθητές να εντοπίσουν τη φωνή, την έγκλιση, το χρόνο, το απαρέμφατο, τη μετοχή του ρήματος ή και κατηγορίες ρημάτων, ανάλογα με την αποβάθρα που επιλέγουν.

Επιπλέον, υπάρχουν και βοηθητικά κουμπιά, που μοιάζουν με εξαρτήματα του τρένου και ουσιαστικά υποδεικνύουν τον αναδιπλασιασμό, την αύξηση, τις καταλήξεις κτλ. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία συμπλήρωσης των στοιχείων του ρήματος, ακούγεται μια φωνή να το διαβάζει. Το ρήμα κλίνεται καθώς ο χρήστης φορτώνει και ξεφορτώνει τα βαγόνια, κάνοντας χρήση όλων των βοηθητικών κουμπιών. 

Σε περίπτωση που ο χρήστης κάνει δύο λανθασμένες επιλογές, αυτόματα θα εμφανιστούν οι κανόνες των ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, που αφορούν στο συγκεκριμένο ρήμα που επεξεργάζεται.

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΞΙΑ

1.     Ο μαθητής έρχεται σε επαφή με νοητικές λειτουργίες που πρέπει να εφαρμόσει για να κατανοήσει την κλίση των ρημάτων.

2.     Απομνημονεύει πλήθος καταλήξεων ανάλογα με το χρόνο, την έγκλιση κτλ., ώστε να εφαρμόσει τον κατάλληλο κάθε φορά κανόνα.

3.     Δίνεται ιδιαίτερη σημασία και έμφαση σε κανόνες ορθογραφίας και τονισμού.

4.     Γίνεται επίλυση ασκήσεων, όπου ο μαθητής πρέπει να ανακαλέσει σύντομα και άμεσα στη μνήμη του πληροφορίες σημαντικές για να ανταποκριθεί με επάρκεια στις εργασίες.

5.     Οι μαθητές με παιγνιώδη τρόπο κατανοούν και αφομοιώνουν εύκολα και δημιουργικά τις νέες γραμματικές έννοιες.

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

·        Το λογισμικό μπορεί ν’ αξιοποιηθεί μέσα στην τάξη από τον εκπαιδευτικό αλλά και από τον ίδιο το μαθητή με τις αντίστοιχες λειτουργίες.

·        Μέσα στη σχολική τάξη οι μαθητές έχουν το βασικό ρόλο στην εφαρμογή του λογισμικού, όμως ο εκπαιδευτικός είναι ο κύριος συντονιστής και καθοδηγητής όλης της διαδικασίας.

·        Πρόκειται για μια διαδραστική δραστηριότητα που εξηγεί μέσω της μεταφοράς του τρένου το σχηματισμό ενός ρήματος σε χρόνο, έγκλιση, φωνή, πρόσωπο και αριθμό.

·        Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να βγουν και από τα όρια της τάξης και να εργαστούν στο εργαστήριο ομαδικά και συνεργατικά, παρατηρώντας, ανακαλύπτοντας και διατυπώνοντας οι ίδιοι το γραμματικό κανόνα που αντιστοιχεί στο φαινόμενο που επεξεργάζονται.

·        Τα αποτελέσματα των ομαδικών εργασιών φτάνουν στους μαθητές και τον εκπαιδευτικό μέσα από ηλεκτρονική αλληλογραφία.

·        Παρέχεται ψηφιακό βιβλίο με οδηγίες και φύλλα εργασίας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ηλιοπούλου, Μ & Ξέστερνου, Μ. (2008). Διδασκαλία των ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: «Το τρενάκι των ρημάτων». Η εκμάθηση της γραμματικής με την αξιοποίηση διαδραστικών μέσων σε υπολογιστικό περιβάλλον. Ψηφιακό υλικό για την υποστήριξη του παιδαγωγικού έργου των εκπαιδευτικών. Πρακτικά 1^ου Πανελληνίου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Ημαθίας.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το άρθρο μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη συντάκτριά του Κωνσταντίνα Πατσούρου.